 |
| Karaburun Elektrik Santrali |
23 Temmuz 1949 Salı günü, dış-merkezi, Oenousae adası yakınlarında yer alan Ms=6.6 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Deprem dış-merkezinin aletsel koordinatları, 38.34 K – 26.14 D olarak saptanmıştır. Deprem, Sakız adasının kuzey kesiminde, Çeşme ve Karaburun’da ağır hasara neden olmuştur. Depremde çok sayıda ev ve kamu binası yıkılmıştır. Depremden sonra çıkan yangın, bu binaların yıkılmasında artırıcı rol oynamıştır. Marmara'da 70 cm yükseklikte deniz dalgası Sakız adasının kuzeyini basmış ve kıyıda kaya düşmeleri ve zeminde yarılmalara neden olmuştur. Öncü ve artçı depremler hasarın artmasına neden olmuştur. Deprem dış-merkezinde, en büyük şiddet MSK=VIII olarak belirlenmiştir (Erkman 1949, Pınar 1950, Lahn 1952, Pınar 1953, Galanopoulos 1954b, Shebalin ve Karnik 1974, Ambraseys 1988).
Bölge geçmiş dönemlerde de deprem bakımından etkinlik göstermiştir (Erkman 1949). Bölgede son yüzyıl içinde ilk şiddetli deprem 1881 de olmuş ve Sakız adasının hemen hemen her yerinde çok ağır hasar yapmıştır. Depremde, Karaburun – Çeşme yarımadasının doğu bölümünde, Mordoğan ile yarımadaların kuzey burnu arasında, batıda Denizgiren çevresinde, Çeşme yarımadasında, Çeşme çevresinde köylerde ve Reisdere çevresinde oldukça ağır hasar olmuştur. Alaçatı, Köste, Çeşme, Foça ve Menemen’de hafif hasar olup İzmir’de bazı duvarlar çatlamıştır. Çeşme ılıcasının suları çoğalmıştır. Kuraklıktan dolayı kesilmiş olan bazı çeşmeler, depremin tesiri ile yeniden akmaya başlamıştır. Sakız adasında da hasar olmuş, burada 7 kişi hayatını kaybetmiş 2200 ev yıkılmış ya da hasar görmüştür. Depremin bir özelliği de artçı sarsıntıların uzun sürmesidir. Artçı sarsıntılar hasarın artmasına neden olmuştur (Eyidoğan vd. 1991).
Cumhuriyet gazetesinin verdiği bilgiye göre; Karaburun ve köylerinde 250 ev yıkılmıştır. Çeşme ilçesinde ve diğer bazı köylerde hasar vardır. İzmir’de birçok binanın camları kırılmış en sağlam yapıların bile sıvaları dökülmüştür. Bazı çatlaklar ve duvar yıkılmaları olmuştur. Birçok ev hasar görmüş ancak can kaybı olmamıştır. Yıldız burnu civarında denizden gri renkli bir sıvı fışkırmıştır. Ayvalık’taki evlerde de hasar vardır. Deprem Söke, Ödemiş, Edremit, Çanakkale, Alaşehir, Tire, Bayındır ve İstanbul’da da algılanmıştır (Şekil 1) (Eyidoğan vd. 1991).
Deprem adanın kuzey kısmını, Oenouses ve karşısını, Erythraea yarımadasını (Karaburun), Foça’ya kadar olan alanı harabetti. Chios (Sakız Adası)’da 49, Karaburun’da 33 yerleşim bölgesi haraboldu. Chios adasında 534 ev çöktü, 2,526’sı ciddi 2,985’I de hafif hasar gördü. Kardamyla’da sadece evlerin %7’si hasar görmedi, 3 kişi öldü, 50 kişi yaralandı. Chios’un başşehrinde, 6,065 evden 99’u tamamen çöktü; 495’i ciddi, 396’sı hafif hasar gördü. Chios şehrinde liman çatladı ve birçok yerde heyelan oldu. Chios’un kuzeyinde toprakta çatlaklar ve kaya heyelenı gözlenmiştir. Depremden sonra Karmadyla yakınındaki Giosada kaynağındaki su akışı üç misli artmıştır. Hasar gören bölgeler batıda birçok evde çatlak oluşmuş olan Psara’ya kadar yayılmıştır. Doğuya doğru hasar antik Foça’ya kadar ulaşmıştır. Karaburun’da 38 ev tamamen yıkılmış, 779’u ciddi, 902’si hafif hasar görmüştür. İzmir’in civarında ciddi hasarlar oluşmuş, 8 kişi ölmüştür. Depremden sonra tsunami oluşmuştur. 2m yüksekliğe ulaşmış ve kumsalı sular altında bırakmıştır. Marmaro’da deniz dalgasının yüksekliği 70 cm.di. Deprem yeraltından gelen ve insanların sokaklara dökülmesine sebebiyet veren bir gürürltüden hemen sonra olmuştur. (Akropolis Gazetesi, 26.7.1949; Galanopoulos, 1955; Ambraseys, 1988).
Yorumlar
Yorum Gönder